نقش فطرت در تکامل اجتماعی انسان از نگاه قرآن و روایات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشکده اصول الدین تهران

10.22084/qss.2024.28679.1012

چکیده

واژه‌ی فطرت ابداع قرآن کریم است. اگرچه از ابتدای خلقت برنامه‌ی تکاملی جوامع انسانی بر پایه‌ی فطرت و تطابق آن با عالم دنیا که مکان سیر تکاملی اوست، بوده است اما سیر تدریجی جوامع بشری که از ملزومات حیات مادی است، ‌امکان بروز تمامی ابعاد فطرت را نمی‌داد تا عقل و علم بشر به میزانی تکامل پیدا کرد که قابلیت ارائه‌ی بزرگ‌ترین سرمایه‌ی خود یعنی فطرت را بروز داد و خداوند در زمان آخرین فرستاده‌ی خود، کامل‌ترین کتاب هدایت جامعه‌ی انسانی تا روز قیامت را در اختیار او قرا ر داد و به‌طور خاص پرده از دلیل فخر اشرف مخلوقات خود برداشت و آن را با لفظ فطرت به جهان ارائه کرد، جهانی که در روزگار یهودیت و مسیحیت پذیرای شکوفایی تمامی ابعاد وجودی خود را نداشت و بشری که مظهر تجلی کامل پروردگار عالم باشد، پا به عرصه‌ی گیتی نگذاشته بود. رسول خاتم(ص) تنها انسان کاملی بود که در کل جوامع بشری توانست تمامی ابعاد و گرایش‌های فطری یک انسان را به نمایش بگذارد. انسان چگونه می‌تواند با ابزار فطرت، نواقص جامعه‌ی خود را برطرف کرده و مسیر تکامل را طی کند؟ راه زدودن غبار از دیده‌ی فطرت چیست و چه کسانی می‌توانند در این مسیر به انسان کمک کنند؟ دیدگاه آیات و روایات در این خصوص چیست؟ این پژوهش به دنبال نشان دادن پاره‌ای از این تجلی و اثرگذاری آن در جامعه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of nature in human social evolution from the perspective of the Quran and hadiths

نویسنده [English]

  • Shima Matinpoor
Faculty of Osuledin in Tehran
چکیده [English]

The word "fitrat" ​​is an invention of the Holy Quran. Although from the beginning of creation, the evolutionary program of human societies has been based on nature and its compatibility with the world, which is the place of its evolution, but the gradual course of human societies, which is one of the necessities of material life, did not allow the emergence of all dimensions of nature until human reason and science It developed to a level that revealed the ability to present its greatest asset, which is nature, and God, at the time of his last messenger, provided him with the most complete book of guidance for the human society until the Day of Judgment, and in particular, he removed the veil of the pride of His creations and presented it to the world with the word of nature, the world, which in the time of Judaism and Christianity, did not accept the flourishing of all its dimensions, and the human being, who is the embodiment of the full manifestation of the Lord of the Universe, had not stepped into the field of Ghetto. Rasool Khatam (PBUH) was the only perfect human being who was able to display all dimensions and innate tendencies of a human being. How can a human being overcome the shortcomings of his society and follow the path of evolution with the tools of nature? What is the way to remove dust from the vision of nature and who can help humans in this way? What is the point of view of verses and hadiths in this regard? This research seeks to show a part of this manifestation and its impact in the society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nature
  • human
  • evolution
  • world
  • society