بررسی آیات مربوط به زنان در تفاسیر عرفانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

10.22084/qss.2024.29110.1035

چکیده

در جای‌جای قرآن کریم نکات و اشارات متعددی دربارة زنان و موضوعات و مسائل گوناگون مرتبط با آنها آمده که مورد توجه و دقت مفسران مسلمان ازجمله عارفان بوده و دیدگاه‌هاشان در تفاسیر به‌جامانده از آنان بازتاب یافته است. در این جستار با انتخاب چهار تفسیر عرفانی از قرآن کریم که در زمینه‌های تاریخی، جغرافیایی و فکری متفاوت پدید آمده‌اند بر آنیم تا به بررسی و مقایسة آراء تفسیری رشیدالدین میبدی، روزبهان بقلی، ابن عربی و بانو امین در خصوص آیات مربوط به زنان بپردازیم و با کاربرد روش توصیفی- تحلیلی دیدگاه‌های آنان را استخراج و با یکدیگر مقایسه و تحلیل کنیم. از واکاوی و ارزیابی آراء این چهار مفسر چند نتیجه قابل ذکر است: در تفسیر میبدی، زن گاه موجب تکامل دین مرد پنداشته شده و گاه موجودی ضعیف و عاجز و ملول‌طبع معرفی می‌شود. در نگاه روزبهان بقلی کمتر اثری از مواضع جنسیت‌زده یا دغدغه‌های دنیوی می‌بینیم و می‌توان گفت که نگاهش فارغ از دیدگاه‌های جنسیتی است. ابن عربی، زنان را ارج می‌نهد و طی طریق را هم برای مردان و هم زنان برابر می‌داند. از دیدگاه بانو امین، زن و مرد بر یکدیگر برتری ندارند. وی قاعده‌ای کلی مطرح نمی‌کند و معتقد است حیات مرد از تعقل و حیات زن از احساسات نشأت می‌گیرد.همچنین شاید بتوان مدعی شد که در تفسیر آیات راجع به زنان، آراء روزبهان بقلی و ابن عربی بیشتر صبغة عرفانی دارند و میبدی و بانو امین در عین اظهار آراء عرفانی در مواردی به نگاه و تفسیر فقهی نیز ابراز تمایل کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining verses related to women in mystical interpretations

نویسندگان [English]

  • sajedeh Ghorbani Manzari 1
  • Fatemeh Zare hosseini 2
1 Ferdowsi University of Mashhad
2 Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

In various places of the Holy Qur'an, there are many hints and references about women and various topics and issues related to them, which have been the focus and attention of Muslim commentators, including mystics, and their views have been reflected in the extant interpretations of them. In this essay, by choosing four mystical interpretations of the Holy Qur'an that have emerged in different historical, geographical, and intellectual contexts, we intend to examine and compare the interpretive opinions of Rashiduddin Meibdi, Roozbahan Baghli, Ibn Arabi, and Bano Amin regarding the verses related to women.Using the descriptive-analytical method, extract their views and compare and analyze with each other. From the analysis and evaluation of the opinions of these four commentators, several results can be mentioned: in Meibdi's interpretation, women are sometimes considered to be the cause of the evolution of man's religion, and sometimes they are presented as a weak, helpless and lazy being. In the look of Rozbahan Baghli, we see less traces of gendered positions or worldly concerns, and it can be said that his look is independent of gender views.. Ibn Arabi respects women and considers the way to be equal for both men and women. From Mrs. Amin's point of view, men and women are not superior to each other. He does not propose a general rule and believes that a man's life comes from reason and a woman's life comes from emotions.Also, it can be claimed that in the interpretation of the verses about women, the opinions of Rozbahan Baghli and Ibn Arabi have more of a mystical nature, and Meibodi and Banu Amin, while expressing their mystical opinions, in some cases also expressed a desire to view and interpret jurisprudence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tafsir
  • Zannan
  • Meybodi
  • Rozbahan Baghli
  • Ibn Arabi
  • Bano Amin