کارکردگرایی الزامات قرآنی در مدل ارتباط دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده دین و رسانه صدا و سیما

2 دانشیار گروه پژوهشی مشارکت‌ها و ارتباطات، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی

3 استادیارگروه علوم ارتباطات، دانشگاه آزاد اسلامی

10.22084/qss.2024.28890.1021

چکیده

مقولۀ هدایت انسان توأم با حفظ کرامت انسانی او هدفی است که با خلقت بشرآغاز و پیوسته با نزول وحی به انبیای الهی، بشر را در پیمودن مسیر دشوار حیات مادی یاری رسانده است. در گذشته دین در بسیاری از ساحتهای حیات بشری حضوری پررنگ داشت اما به تدریج جای خود را به ایمان فردی،آنهم به صورت امری کاملاً شخصی نه نهادی و اعتقادی تنزل داد که این آسیب متأثر از اقتضائات ذاتی مدرنیته میباشد. در دنیای کنونی رسانه ها با تمامی مظاهر متنوع خود در انتقال پیام درحوزه های گوناگون ازجمله دین طبق برآیند خود به فعالیت گسترده مشغول بوده و محصول انعکاس پیامهای دینی از رسانههای متعارف موجود با شکل و قالب های نامتوازن، شرایطی فراهم آورده که آحاد جامعه نظاره گر آن هستند.قرآن کریم برای انتقال پیام دینی در ابعاد گوناگون آن، روشهای انتقال مؤثری را پیشبینی و طراحی نموده است. این پژوهش با روش کتابخانه ای و اسنادی و کنکاش درتفاسیری که نوعاً رویکردی ارتباطاتی دارند، مدلی را استخراج که متضمن الزاماتی کاربردی از قرآن میباشد که بکارگیری این الزامات، ذیل مؤلفه های اصول بنیادین محتوا، ابزار مؤثر انتقال، ملازمات منبع، ملازمات دریافت و ملازمات توأمان منبع و دریافت، بستری را فراهم که سبب تحقق انتقال مؤثرتر پیام دینی به مخاطب هدف میگردد. مسلم است که رسانه به عنوان ابزاری اقناعی قابلیت انتقال پیام دینی را به گروههای مختلف مخاطب دارا بوده اما لازمۀ آن کاربست این پارامترها توسط ارتباطگردینی دغدغه مند میباشد .

عنوان مقاله [English]

Functionalism of Quranic requirements in the model of religious communication

نویسندگان [English]

  • morteza motahari 1
  • shahnaz hashemi 2
  • علی جعفری 3
1 Faculty of Religion and Broadcast Media
2 دانشیار گروه پژوهشی مشارکت‌ها و ارتباطات، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی
3 استادیارگروه علوم ارتباطات، دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده [English]

The concept of guiding man along with preserving his human dignity is a goal that has helped mankind in traversing the difficult path of material life, beginning with the creation of mankind and continuing with the descent of revelation to divine prophets. In the past, religion had a strong presence in many areas of human life, but gradually it was demoted to individual faith, that too as a completely personal matter, not institutional and belief, which is affected by the inherent requirements of modernity. In the current world, the media, with all its diverse manifestations, has been engaged in extensive activities in conveying messages in various fields, including religion, according to its results, and the product of the reflection of religious messages from existing conventional media with unbalanced forms and formats has created conditions that the members of the observing society They are. The Holy Quran has predicted and designed effective transmission methods to convey the religious message in its various dimensions. This research, with the library and documentation method and exploring interpretations that typically have a communication approach, has extracted a model that includes practical requirements from the Qur'an, the application of these requirements, under the components of the fundamental principles of content, effective means of transmission, source dependencies, receiving dependencies, and dependencies. The combination of source and receiver provides a platform that makes the religious message more effectively transmitted to the target audience. It is certain that the media as a persuasive tool has the ability to convey the religious message to different audience groups, but it requires the application of these parameters through careful communication.