بایسته‌های حل مسائل اجتماعی بر اساس سیره انبیاء علیهم السلام در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشــیار گروه علوم قران و حدیث، دانشــکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران

10.22084/qss.2024.30084.1083

چکیده

از آنجایی که تشکیل جامعه صالح یکی از وظایف اصلی پیامبران الهی بوده، آنها در این مسیر با چالش‌های عدیده روبرو می‌شده‌اند. شیوه مواجهه با این چالش‌ها دغدغه‌ای مهم برای پیامبران الهی بوده و از آنجایی که آنان با عقلانیت مبتنی بر وحی به حل مسائل اجتماعی می‌پرداختند، آشنایی با شیوه‌های حل مساله آنها می‌تواند برای مواجهه با مشکلات اجتماعی امروز نیز کارایی لازم را داشته باشد. مقاله حاضر با تکیه بر قرآن کریم و با روش توصیفی تحلیلی چگونگی مواجهه پیامبران را با این چالش‌ها مورد کاوش قرار داده، و با بررسی سیره هفت پیامبر بزرگ الهی به تحلیل بایسته‎‌های حل مسائل اجتماعی پرداخته است. باور به توحید، معاد و ولایت به‌عنوان بنیان‌های اندیشه‌ای پیامبران الهی آثار چشمگیری بر شیوه‌های حل مسائل اجتماعی دارد. خلافت الهی، عبودیت، اهتمام شدید به رفع نیازهای مردم، و تلاش برای تشکیل جامعه دینی ویژگی‌های مشترک پیامبران الهی محسوب می‌شود. رفع نیازهای جامعه از طریق تربیت هسته‌های ایمانی، جایگاه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به‌عنوان الگویی برای انسان اجتماعی، داشتن برنامه جهت رشد معنویت جامعه، زمینه‎‌سازی اجتماعی و فرهنگی برای تشکیل امت از طریق ظاهر ساختن نمادهای الهی، زمان‌شناسی، مشورت، و مخاطب‌شناسی از بایسته هایی است که در مواجهه با مسائل اجتماعی می‌توان از سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله استحراج کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Necessary Conditions of Solving Social Problems Based on the Lives of the Prophets (peace be upon them) in the Holy Quran

نویسنده [English]

  • Mahmoud Karimi
Associate Professor, Department of Quran & Hadith Studies, Faculty of Theology, Islamic Studies and Guidance, Imam Sadiq University, Tehran, Iran
چکیده [English]

 Since the establishment of a righteous society has been one of the principal duties of the divine prophets, they have faced numerous challenges on this path. The way of facing these challenges has been an important concern for divine prophets, and since they solved social problems with rationality based on revelation, familiarity with their problem-solving methods can also be useful in facing today's social problems. The present article, relying on the Holy Quran and using a descriptive-analytical method, explores how the prophets faced these challenges, and analyzes the necessary conditions of solving social problems by examining the lives of the seven great divine prophets. Belief in monotheism, resurrection, and guardianship as the ideological foundations of the divine prophets has significant effects on the methods of solving social problems. Divine caliphate, servitude, intense concern for meeting the needs of the people, and efforts to form a religious community are common characteristics of the divine prophets. Meeting the needs of society through training faith cores, the position of the Prophet of Islam (peace be upon him) as a model for social human, having a plan for the growth of the spirituality of society, creating a social and cultural foundation for the formation of the nation through the manifestation of divine symbols, knowledge of time requirements, consultation, and audience recognition are among the musts that can be extracted from the life of the Prophet (peace be upon him) in dealing with social problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social problems
  • Solving social problems
  • The Holy Quran
  • The life of the prophets
  • The holy Prophet (peace be upon him)
  • A righteous society