دلالت های آیه 122 سوره توبه بر ردّ شبهه‌ی «امکان خطای ولیّ فقیه در عصر غیبت»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه قرآن و حدیث

10.22084/qss.2024.28587.1005

چکیده

یکی‌از شبهاتی که برضدّ مبانی فکری حکومت اسلامی به ویژه مسئله ولایت‌فقیه ترویج می‌شود این است که: چرا باید از رهبر غیرمعصوم، اطاعت بی‌چون و چرا کرد؟! در این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی، شبهه مذکور در حوزه اطاعت غیر مجتهد (مکلّفی) که یقین به خطای مجتهد یا ولی فقیه نداشته باشد به وسیله اصل حجّیت اجتهاد بر اساس آیه 122 سوره توبه پاسخ داده می‌شود؛ زیرا در این آیه شریفه بحث درباره اسلام‌شناس‌هایی است که به تعبیر آیه، ملزم به تفقّه در دین هستند و تمام سعی و کوشش خود را برای به دست آوردن حکم واقعی می‌نمایند. از سوی دیگر بر اساس این آیه، خداوند حجّیت داده به فتوای مجتهدی که غیرمعصوم است و در هر یک از شیوه‌های استنباط احکام فقهی بر اساس طرقی که شارع مقدّس وضع کرده، آنچه مهم است، بحث حجّیت است که خود شارع این راه‌ها را حجّیت بخشیده است. افزون بر آن، در صدور احکام به ویژه احکام حکومتی، با توجه به مقتضیات زمان و مکان و بحث تزاحم احکام، ممکن است مصلحتی نهفته باشد که مکلّف یا مقلّد عادی متوجّه آن نباشد؛ و لذا لوازم نقد صحیح در مواردی برای مقلّد عادی موجود نیست تا بتواند احکام مجتهد جامع‌الشرایط را نقد کند و یا به مصلحت حکم دست یابد.

عنوان مقاله [English]

The implications of verse 122 of Surah Towba on rejecting the doubt "the possibility of the mistake of the jurist in the era of occultation"

نویسنده [English]

  • elahe hadian rasanani
QURANIC SCIENCES DEPARTMENT, UNIVERSITY OF QURAN AND HADITH